27.07.2015
Artykuł został opracowany w oparciu o tekst Karty Tłumacza FIT dostępnej na stronie internetowej TEPIS.
Tłumaczenie, jako działalność intelektualna, której przedmiotem jest przekładanie tekstów z jednego języka na inny, nakłada na osobę je wykonującą szczególne obowiązki wynikające z samego charakteru tej pracy. Wyłączną odpowiedzialność za tłumaczenie ponosi zawsze tłumacz. Jego moralnym i prawnym obowiązkiem jest upewnienie się, że tłumaczenie jest wierne, dokładnie oddające myśl i formę oryginału. Tłumacz powinien posiadać dogłębną znajomość języka źródłowego i docelowego, a także szeroką wiedzę ogólną i wystarczającą znajomość przedmiotu wykonywanego tłumaczenia. Nie powinien on podejmować się tłumaczenia w zakresie przekraczającym jego kompetencje. Nie powinien też uprawiać nieuczciwej konkurencji w wykonywaniu swojego zawodu, przyjmować wynagrodzenia poniżej wysokości ustalonej przez prawo, odpowiednie przepisy, zwyczaje lub jego organizację zawodową, a także zabiegać o taką pracę lub przyjmować jej na takich warunkach, które poniżałyby jego godność osobistą i zawodową. Do obowiązków tłumacza należy zachowanie tajemnicy zawodowej. Tłumacz powinien traktować jako tajemnicę zawodową wszelkie informacje, jakimi dysponuje przy wykonywaniu powierzonego mu tłumaczenia. Powinien również wywiązywać się z określonych obowiązków wobec autora utworu oryginalnego, tj. uzyskać od niego lub od użytkownika upoważnienie do tłumaczenia utworu i następnie przestrzegać wszelkich praw, jakie mu przysługują.
Tłumaczenie, jako twórcza działalność intelektualna, powinno być przedmiotem ochrony prawnej stosowanej wobec tego rodzaju utworów. Z tego samego powodu tłumaczowi przysługują prawa autorskie do jego tłumaczenia, a co za tym idzie – te same przywileje, jakie są przyznane autorowi oryginalnego utworu. Dzięki temu może on korzystać z wszelkich moralnych praw sukcesji wynikających z jego autorstwa, dożywotniego uznania autorstwa jego tłumaczenia oraz z prawa do wynagrodzenia za każde publiczne wykorzystanie jego przekładu.
Tłumacz powinien mieć zapewnione warunki bytowe, które umożliwiają mu sprawne wywiązywanie się z godnością z wyznaczonego mu w społeczeństwie zadania. Zawód tłumacza, tak jak inne zawody, powinien być w każdym kraju chroniony na równi z innymi zawodami w danym kraju. Tłumacze we wszystkich krajach powinni korzystać z wszelakich udogodnień przysługujących osobom wykonującym pracę intelektualną, a przede wszystkim z ubezpieczenia społecznego. Mają oni prawo, na równi z przedstawicielami innych zawodów, do tworzenia stowarzyszeń i związków zawodowych. Poza obroną praw moralnych i materialnych interesów tłumaczy, zadaniem takich organizacji powinno być zabieganie o doskonalenie jakości tłumaczenia i zajmowanie się wszelkimi problemami związanymi z zawodem tłumacza.
