07.09.2015
KODEKS TŁUMACZA PRZYSIĘGŁEGO został przyjęty uchwałą Rady Naczelnej Polskiego Towarzystwa Tłumaczy Przysięgłych i Specjalistycznych TEPIS z dnia 30 czerwca 2011 roku. Został on opracowany na podstawie wniosków członków Towarzystwa oraz niezrzeszonych tłumaczy przysięgłych przez Komitet Redakcyjny KTP z udziałem przedstawicieli Ministerstwa Sprawiedliwości oraz członków Międzyinstytucjonalnego Komitetu Konsultacyjnego.
W Preambule zostały wymienione zasady, postanowienia i normy, które dały podstawy do stworzenia Kodeksu. Są to między innymi: zasady Karty Tłumacza Międzynarodowej Federacji Tłumaczy FIT, zalecenia UNESCO na temat ochrony praw tłumaczy i tłumaczenia oraz praktycznych środków poprawy statusu tłumaczy, zasady Kodeksu Zawodowego Międzynarodowego Stowarzyszenia Tłumaczy Konferencyjnych AIIC, postanowienia zawarte w statutach należących do polskich organizacji zrzeszających tłumaczy (np. STP, TEPIS), przepisy prawa polskiego oraz Unii Europejskiej, dotyczące tłumaczy przysięgłych.
W dziale I Kodeksu Tłumacza zostały szczegółowo opisane zasady etyki zawodowej tłumacza przysięgłego. Tłumacz, jako osoba zaufania publicznego ma obowiązek zachowania staranności i wierności tłumaczenia oraz ponosi osobistą odpowiedzialność za wierność i rzetelność sporządzonego tłumaczenia. Tłumacz przysięgły zobowiązany jest również do zachowania bezstronności w tłumaczeniu, to znaczy, że nie może on w żaden sposób wyrażać swoich osobistych poglądów oraz reprezentować stanowiska zleceniodawcy, ani osób, których tłumaczenie dotyczy.
Tłumacz przysięgły ma prawo do odmowy tłumaczenia. Powinien odmówić wykonania zlecenia, do wykonania którego niezbędna jest wiedza fachowa – jeśli taką nie dysponuje, nie zna terminologii specjalistycznej w danej dziedzinie, nie ma możliwości przygotowania się do specjalistycznego tłumaczenia w zbyt krótkim – w jego ocenie – czasie. W przypadku niemożności wykonania tłumaczenia z podanych wyżej przyczyn lub innych, uniemożliwiających mu wykonanie tłumaczenia (np. choroba tłumacza, wypadek losowy, inna wyjątkowa sytuacja osobista), tłumacz ma obowiązek bezzwłocznego powiadomienia o tym zleceniodawcy.
Równie ważnym w pracy tłumacza przysięgłego jest obowiązek zachowania tajemnicy zawodowej, która obejmuje wszelkie informacje uzyskane w związku z tłumaczeniem, w tym również informacje, których ujawnienie zagrażałoby bezpieczeństwu obrotu gospodarczego. Tłumacz ponosi całkowitą odpowiedzialność osobistą za sposób ich przechowywania w każdej postaci, również w formie zapisu elektronicznego z zastosowaniem dostępnych środków technicznych.
Do obowiązków tłumacza należy także stałe doskonalenie swoich kwalifikacji zawodowych. Tłumacz przysięgły ma także obowiązek wykorzystania wszelkich dostępnych mu pomocy warsztatowych: słowników, encyklopedii, podręczników, baz terminologicznych i norm oraz innych źródeł wiedzy oraz korzystania z konsultacji znawcy przedmiotu w celu zapewnienia najwyższej jakości tłumaczenia. Tłumacz przysięgły ma prawo zwrócić się do zleceniodawcy o udostępnienie mu materiałów umożliwiających uzyskanie lub uzupełnienie wiadomości niezbędnych do wykonania tłumaczenia, a także prawo do wystąpienia o udostępnienie mu akt sprawy, w której został powołany w postępowaniu prowadzonym przez sąd, prokuratora, Policję i organy administracji publicznej.
Tłumacz przysięgły ma obowiązek uczestniczenia w procesie przekazywania własnych doświadczeń i wiedzy zawodowej kolegom i adeptom zawodu.
